Taş ve Madencilik Sektörüne Genel Bakış
Sektör Tanımı ve Kapsamı
- İçeriği: Mermer, traverten, granit, krom, bakır, çinko, altın, gümüş, bor, kömür gibi yeraltı kaynaklarını kapsar.
- Dünyadaki Payı:
Kaynak Türkiye Payı (%) Açıklama Mermer %40 Dünyadaki toplam rezervlerin yaklaşık %40’ı Türkiye’de Bor Mineralleri %40 Toplam rezervlerin yaklaşık %40’ı Türkiye’de Bor Mineralleri %70’den fazlası Toplam rezervlerin büyük kısmı Türkiye’de (%70+)
İhracat ve Pazarlar
- En fazla kazandıran sektörler arasında yer alır.
- İhracat Yapılan Ülkeler: Çin, Hindistan, ABD, Avrupa Birliği ülkeleri.
- Borsa İstanbul’daki Tanım: XU madencilik endeksi.
Fiyatlar ve Piyasa Etkileri
- Dış Faktörler:
Etken Etki Altın, bakır, krom fiyatları Artışta sektör şirketleri olumlu etkilenir. Döviz kuru Döviz bazlı gelirler sayesinde sektör avantaj sağlar. - Yatırım Maliyetleri ve Riskler:
- Yüksek yatırım maliyetleri ve çevresel düzenlemeler nedeniyle risk içerir.
- Çevresel izin ve düzenleme süreçleri uzun ve karmaşıktır.
Sektördeki Şirketler ve Analiz Yöntemleri
-
Şirket Sayısı: 17 şirket.
-
Analiz Araçları:
- Fiyat/Kar Oranları: FK oranı yüksek olan şirketler sektör ortalamasını aşmış olur.
- Piyasa Değeri / Defter Değeri:
Oran Değer Durum 2.77 ve üzeri Yüksek piyasa değeri, genellikle pahalı şirketler Güvenli değil, yüksek fiyatlı şirketler, riskli olabilir. 1 ile 2.77 arasındaki Orta seviyede Makul seviyede, potansiyel yatırım alanları. 1’in altındaki Düşük değer Ucuz ve potansiyel olarak uygun yatırım fırsatı.
-
Değerleme Stratejisi:
- İlk adım: Piyasa değeri / defter değeri oranına bakmak; 2.77’nin üstü olanlar riskli.
- İkinci adım: Öz sermaye / piyasa değeri oranını incelemek; 1’in üzerinde olmalı.
- Üçüncü adım: Net işletme sermayesi pozitif olan şirketleri tercih etmek.
Yatırım ve Risk Değerlendirmeleri
- Riskler:
- Fiyat Dalgalanmaları: MT fiyatlarındaki değişiklikler doğrudan etkiler.
- Çevresel ve Yasal Riskler: Uzun izin süreçleri ve çevresel düzenlemeler.
- Yüksek İşletme Maliyetleri: Yatırım ve işletme maliyetleri yüksek olabiliyor.
- Avantajlar:
- Döviz bazlı gelirler, ihracat sayesinde döviz kazancını artırır.
- Doğal kaynakların bolluğu ve sürekli talep ile sürdürülebilirlik sağlanabilir.
Şirketlerin Durumu ve Seçim Kriterleri
- Gözden Geçirilen Şirketler:
- 17 şirket başlangıçta, analizler sonucu 13’e düşürülmüş.
- En dikkat edilenler: Piyasa değeri / defter değeri oranı 2.77 ve üzeri olanlar, yani aşırı fiyatlandırılmış şirketler.
- Riskli ve Güvenli Şirketler:
Durum Açıklama Yüksek FK oranı Piyasa fiyatı yüksek, riskli şirketler. Düşük öz sermaye / piyasa değeri Finansal yapı zayıf, yüksek risk. Net işletme sermayesi negatif Sorunlu finansal yapı, negatif likidite.
Yatırım Kararları ve Stratejiler
- Öz sermaye / piyasa değeri oranı: 1’in üzerinde olan şirketler tercih edilmelidir.
- Fiyat ve Defter Değeri Kıyaslaması:
- Cari fiyatı defter değerinden yüksek olan şirketler değerlidir.
- Riskten kaçınmak için:
- Yüksek pazar değeri / defter değeri oranı 2.77 ve üzeri olan şirketler hariç tutulmalı.
- Net işletme sermayesi eksisi olanlar dışarıda bırakılmalı.
- Sonuç:
- Güvenli ve düşük riskli şirketler: Piyasa değeri / defter değeri oranı 1-2.77 arasında ve öz sermaye / piyasa değeri oranı 1’in üzerinde olanlar.
Özet ve Tavsiyeler
- Değerleme:
- Piyasa değeri / defter değeri oranı 2.77’nin üzerinde olanlar riskli.
- 1-2.77 arasında olanlar makul ve potansiyel.
- Yatırım İçin:
- Öz sermaye / piyasa değeri oranı 1’in üzerinde olmalı.
- Net işletme sermayesi pozitif olmalı.
- Hedef:
- Düşük riskli, sürdürülebilir ve karlı şirketleri seçmek.
- Dikkat edilmesi gerekenler:
- Yüksek FK oranları, yüksek fiyatlandırma ve çevresel riskler.
- Şirketlerin finansal yapısı ve piyasa değeri karşılaştırmaları.
Sonuç
-
Yatırımcılar için:
- Güvenilir ve düşük riskli şirketler: Piyasa değeri / defter değeri oranı 1-2.77 ve öz sermaye / piyasa değeri oranı 1’in üzerinde olanlar.
- Riskli ve aşırı fiyatlı şirketler: FK oranı yüksek, piyasa değeri / defter değeri 2.77 ve üzeri.
-
Uygulama:
- Bu analizler ve algoritmalar, sektör ve şirket bazında detaylı veri ve tablolarla desteklenerek yatırım kararlarını kolaylaştırabilir.
Not: Bu analizler, uzman finansal danışmanlık yerine, sektör ve şirket verilerine dayalı genel bir yönlendirmedir. Her yatırım kararı, detaylı ve profesyonel değerlendirme ile yapılmalıdır.