Otomotiv Sektörünün Geleceği ve Elektrikli Araçlar Raporu Özeti
Genel Giriş ve Sektörün Önemi
- Otomotiv sektörü, Türkiye ekonomisinde hayati bir rol oynamaktadır.
- Yatırımcılar ve şirketler için sektör büyük ve sağlam şirketleriyle önemli fırsatlar sunmaktadır.
- Bu sektör, hizmet ve yan sektörleriyle birlikte geniş bir ekosistemi kapsamaktadır:
- Satış, dağıtım, pazarlama, yedek parça üretimi gibi alanlar önemli büyüklüklere sahiptir.
| Sektör Bileşenleri |
Açıklama |
Borsa İstanbul’daki Durum |
| Doğuş Otomotiv |
Büyük üretici |
Faaliyet gösteriyor |
| Ford Otomotiv |
Önemli oyuncu |
Faaliyet gösteriyor |
| Tofaş |
Otomotiv şirketleri |
Faaliyet gösteriyor |
| Türk Traktörler |
Tarım ve otomotiv |
Faaliyet gösteriyor |
Elektrikli Araçların Yükselişi ve Geleceği
Küresel Satış ve Tahminler
- 2024: Dünya genelinde yaklaşık 17 milyon elektrikli araç satılmıştır (%20 toplam araç satışına).
- 2025 Tahmini: Satışların 22 milyon adede çıkması beklenmektedir (yaklaşık 5 milyon artış).
- 2035: Elektrikli araçların küresel satışların %56‘sını, 2040: ise %70‘ini oluşturması öngörülmektedir.
| Yıl |
Elektrikli Araç Satışları (Milyon) |
Toplam Satışlara Yüzde |
Kaynak |
| 2024 |
17 |
%20 |
IEA |
| 2025 |
22 |
- |
Bloomberg NEF |
| 2035 |
- |
%56 |
BNEF (Temel Senaryo) |
| 2040 |
- |
%70 |
BNEF (Net Sıfır Emisyon) |
Batarya Teknolojisi ve Menzil İlerlemesi
- 2014: Medyan menzil 135 km.
- 2024: Medyan menzil 456 km‘ye yükseldi (3.4 kat artış).
- Teknolojik gelişmelerle menzil artışları hızla devam etmektedir.
Şarj Altyapısı ve Regülasyonlar
- 2022-2024: Halka açık şarj istasyonları 2 katına çıkarak 5 milyon seviyesine ulaştı.
- Hızlı şarj cihazı sayısı 2 milyon.
- Avrupa ve ABD’de benzinli araç yasakları ve kısıtlamalar giderek netleşiyor:
- AB: 2035’ten itibaren yeni benzinli/dizel araç satışını tamamen yasaklamayı planlıyor.
- İngiltere: 2030’dan itibaren yeni benzinli/dizel araç satışını durduruyor.
- ABD: Federal düzeyde henüz yasa yok; bazı eyaletler kendi kısıtlamalarını uyguluyor (ör. Kaliforniya 2035’te sadece sıfır emisyonlu araçlara izin veriyor).
| Regülasyon ve Kısıtlamalar |
Hedef/Yıl |
Açıklama |
| AB |
2035 |
Yeni benzinli/dizel araçlar satılmayacak |
| İngiltere |
2030 |
Sadece sıfır emisyonlu araçlar satışta |
| Kaliforniya |
2035 |
Tüm yeni araçlar sıfır emisyonlu olacak |
| ABD (Federal) |
2035 |
Tüm federal araçlar elektrikli olacak (taahhüt) |
Elektrikli Ticari Araçlar ve Piyasa Potansiyeli
- Dağıtım araçları, lojistik tırlar, belediye hizmet araçları gibi ticari araçlarda elektrikli geçiş hızla gerçekleşiyor.
- Düşük kullanım maliyetleri ve yakıt tasarrufu önemli avantajlar:
- Yakıt maliyetleri %50-60 daha düşük.
- Yüksek karlılık ve hızlı geri dönüş (ROI).
- Menzi kaygısı azalıyor çünkü belirli ve tekrar eden güzergahlar sayesinde şarj planlaması kolaylaşıyor.
- 2030 ve sonrası: Ticari araçlarda hızlı büyüme devam edecek.
| Özellikler |
Açıklama |
| Maliyetler |
Yakıt ve bakım maliyetleri düşüyor |
| Menzil Kaygısı |
Belirli rotalar ve altyapı sayesinde azalıyor |
| Regülasyonlar |
Avrupa ve ABD’de teşvikler ve standartlar artıyor |
| Yatırım ve Üretim |
Ford, Karsan gibi şirketler elektrikli ticari araçlara odaklanıyor |
Çinli Otomotiv Devi BYD ve Pazar Payı
- BYD: 2024 başlarında küresel en büyük elektrikli araç üreticisi konumunda.
- Pazar Payı:
- 2024: %23.2 satış payı.
- Çinli markaların toplam kontrolü yaklaşık %70.
- Diğer Çinli markalar: Cherry, Lee, Chengen gibi firmalar hızla büyüyor.
| Firma |
Küresel Pazar Payı 2024 |
Özellikler |
| BYD |
%23.2 |
En büyük elektrikli üretici |
| Çinli Markalar |
%70 civarında toplam kontrol |
Cherry, Lee, Chengen vb. |
Küresel ve Türkiye Perspektifi
- Küresel: Batı şirketleri regülasyonlar ve teknolojik gelişmelerle hızla elektrikli araçlara geçiyor.
- Türkiye:
- İhracat ve üretim açısından önemli.
- Ford: elektrikli ticari araç üretimine başladı ve Avrupa’ya ihracat yapıyor.
- Karsan: elektrikli minibüs ve otobüs üretimiyle büyüyor.
- Yatırımlar:
- 2024: 30 milyar dolar yüksek teknolojili teşvik paketi.
- BYD: Türkiye’de fabrika kurma kararı.
- Yıl sonunda: elektrikli araç satışları 85.000’in üzerine çıkarak %104’lük artış gösterdi.
- Gelecek öngörüleri:
- Türkiye, Avrupa’nın en büyük 4. elektrikli araç pazarı haline geliyor.
- Yatırımlar ve regülasyonlar ile sektör hızla büyüyor.
| Türkiye Otomotiv Durumu |
Açıklama |
| Üretim kapasitesi |
1-1.5 milyon araç/yıl |
| İhracat payı |
%15 |
| Elektrikli araç satışları |
2025 ilk yarısında 85.000+ |
| Devlet teşvikleri |
30 milyar dolar, BYD fabrika planı |
| Regülasyon ve hedefler |
Elektrikli araçlara geçiş, teşvikler |
Sonuç ve Yatırım Tavsiyeleri
- Elektrikli araçlar hızla büyüyen ve dönüşen bir pazar.
- Ticari araçlar özellikle menzil ve altyapı avantajlarıyla öne çıkıyor.
- Öncü şirketler:
- Ford, Karsan, TEMSA, BMC gibi Türk şirketleri.
- Küresel devler: BYD, Tesla, Mercedes, Volkswagen.
- Türkiye’nin bu dönüşümde liderlik ve avantaj sağlayabileceği düşünülmektedir.
- Yatırımcılar, sektörün regülasyonlar, teknolojik gelişmeler ve üretim kapasitesine dikkat etmelidir.
Not: Bu özet, detaylı rapor ve veriler ışığında hazırlanmış olup, yatırım kararları öncesi uzman görüşü alınması önerilir.